نسبت EPS یا سود هر سهم چیست؟

DPS یا سود نقدی چیست؟

درجه اهرم مالی چیست؟

نسبتی که حساسیت سود هر سهم (EPS) شرکت را نسبت به نوسانات درآمد عملیاتی اش، درنتیجه تغییرات ساختار سرمایه اندازه‌گیری می‌کند. درجه اهرم مالی (DFL) درصد تغییر EPS را برای یک واحد تغییر در درآمدها قبل از بهره و مالیات (EBIT) اندازه می‌گیرد و می‌تواند به صورت ریاضی به شکل زیر محاسبه گردد:
این نسبت نشان می‌دهد که هر چه درجه اهرم مالی بالاتر باشد، EPS نوسان پذیر تر است. ازآنجایی‌که بهره (I) یک هزینه ثابت است، اهرم سودها و EPS را بزرگنمایی می‌کند که وقتی درآمد عملیاتی افزایش می‌یابد، نشانه خوبی است، اما می‌تواند در طول دوران سخت اقتصادی و زمانی که درآمد عملیاتی تحت‌فشار است، مشکل‌ساز باشد.

توضیحاتی در مورد درجه اهرم مالی

مثال زیر را برای روشن کردن این مفهوم در نظر بگیرید. فرض کنید شرکتی به نام شناسا دارای درآمد عملیاتی یا سوده قبل از بهره و مالیات ۱۰۰ میلیون تومان در سال اول و بهره ۱۰ میلیون تومانی بوده و ۱۰۰ میلیون سهم عادی داشته باشد. (برای واضح‌تر شدن، فعلاً از اثر مالیات صرف‌نظر می‌کنیم.)

سود هر سهم برای شرکت شناسا در سال اول به شکل زیر خواهد بود:

این یعنی برای هر ۱ درصد تغییر در EBIT یا درآمد عملیاتی، سود هر سهم ۱٫۱۱ درصد تغییر خواهد کرد.
حالا فرض کنید شرکت شناسا دارای افزایش ۲۰ درصدی در درآمد عملیاتی برای سال دوم باشد. به خاطر داشته باشید که بهره همچنان بدون تغییر و ۱۰ میلیون تومان باقی می‌ماند. EPS برای شرکت شناسا در سال دوم این‌گونه خواهد بود:
در این نمونه، EPS از ۰٫۹ تومان در سال یک به ۱٫۱۰ تومان در سال دوم افزایش یافته است که یک تغییر ۲۲٫۲ درصدی را نشان می‌دهد.
این نتیجه می‌تواند از طریق عدد اهرم مالی و به این شکل نیز محاسبه گردد:
۱٫۱۱* 2۰%(تغییر درآمد بعد از بهره و مالیات)= ۲۲٫۲%
اگر EBIT در سال دوم به ۷۰ میلیون تومان کاهش یافته بود، تأثیر آن بر EPS چگونه می‌شد؟
EPS به میزان ۳۳٫۳ درصد کاهش می‌یافت (در این مثال، درجه اهرم مالی ۱٫۱۱* (۳۰%) تغییر در EBIT). این نتیجه به‌راحتی می‌تواند تائید شود، چون EPS در این مورد ۰٫۶ تومان خواهد بود که ۳۳٫۳% کاهش را نشان می‌دهد.
بنابراین، DFL یا درجه اهرم مالی در کمک به شرکت برای تخمین میزان بدهی یا اهرم مالی که باید در ساختار سرمایه خود انتخاب کند، فوق‌العاده ارزشمند خواهد بود. اگر درآمد عملیاتی نسبتاً ثابت باشد، درآمدها و EPS هم ثابت خواهند بود و شرکت می‌تواند از پس قبول مقدار قابل‌توجهی بدهی برآید؛ اما اگر شرکت در بخشی که در آن درآمد عملیاتی کاملاً نوسان پذیر است عمل نماید، کار محتاطانه ممکن است محدود کردن بدهی تا یک سطح قابل مدیریت باشد.

نسبت EPS یا سود هر سهم چیست؟

EPS چیست و چه استفاده هایی می توان از آن کرد

مقدمه

تحلیل بنیادی یک نماد در بورس امریست کاملا تخصصی و بایستی با بیشتر اصطلاحات مربوط به حسابداری و حسابرسی آشنایی کامل داشت. اما اکثر فعالان بورس دانش کافی برای بررسی تراز نامه شرکت و صورت مالی آن ندارند.
تا بحال اسم صورت هاي مالي به گوشتان خورده است؟ آيا مي دانيد چگونه بايد يک سهم را ارزش‌گذاري کرد؟ آيا با نسبت P/E آشنايي داريد؟ آيا مي دانيد چگونه بايد بازگشت سرمايه خود را محاسبه کنيد؟

مفهوم EPS

در تابلو خوانی و تحلیل بنیادی «سود هر سهم» (Earnings Per Share) که به اختصار EPS گفته می‌شود، برابر با نسبت سود یک شرکت به تعداد سهام عادی در دست سهامداران آن است. عدد حاصل از این تقسیم، به عنوان شاخص سودآوری یک شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرد. هرچه EPS یک شرکت بالاتر باشد، سودآوری بیشتری خواهد داشت. این اطلاعات را می توانید از سایت tsetmc دریافت کنید.

فرمول محاسبه EPS چیست ؟
مقدار سود هر سهم با تقسیم درآمد خالص بر تعداد سهام موجود به دست می‌آید. در مواردی می‌توان در صورت و مخرج کسر تغییراتی انجام داد که می‌تواند به دلیل اختیار معامله، اوراق قرضه قابل تبدیل به سهم و یا ضمانت باشد. در صورت محاسبه EPS برای عملیات مستمر، صورت کسر اهمیت بیشتری دارد.
برای محاسبه EPS یک شرکت، از ترازنامه و صورت سود و زیان برای یافتن تعداد سهام عادی پایان دوره، سود پرداخت شده سهام ممتاز (در صورت وجود) و درآمد خالص یا سود استفاده می‌شود. استفاده از میانگین وزنی سهام عادی در دوره گزارش دقیق‌تر است، زیرا تعداد سهام ممکن است با گذشت زمان تغییر کند.

سود هر واحد سهم یکی از مهمترین متغیرها در تعیین قیمت سهم است. همچنین یکی از مؤلفه‌های اصلی است که برای محاسبه قیمت به درآمد (P/E) استفاده می‌شود (E در P/E به EPS اشاره دارد). با تقسیم قیمت سهم یک شرکت بر سود هر سهم، سرمایه‌گذار می‌تواند ارزش سهام را با توجه به ارزش بازار بررسی کند. EPS یکی از شاخص‌هایی است که می‌توان از آن برای انتخاب سهام استفاده کرد.

مقایسه EPS در شرایط مطلق ممکن است معنای چندانی برای سرمایه‌گذاران نداشته باشد، زیرا سهامداران عادی دسترسی مستقیم به درآمد ندارند. در عوض، سرمایه‌گذاران EPS را با قیمت سهام مقایسه می‌کنند تا ارزش درآمد و دیدگاه معامله‌گران در مورد رشد آینده آن را مشخص کنند.

فرمول محاسبه مربوط به EPS

بررسی P/E یک سهم

برای بررسی EPS یا P/E یک سهم بایستی به این نکته توجه کرد که P/E گروه، ميانگين گرفته شده از P/E هاي زير مجموعه نمادهای گروه است. P/E هر نماد را می‌توانيد با P/Eهای ديگری که با يکديگر در يک گروه قرار دارند مقايسه کنيد، اما هرگز P/E يک نماد از يک گروه را با P/E نمادی از گروه ديگر مقايسه نکنيد.

نسبت P/E هر سهم در واقع انتظار سرمايه‌گذار از چشم انداز آينده آن شرکت، برای رشد و توسعه است. علاوه بر اين P/E می‌تواند نشان دهنده سطح ريسک شرکت نيز باشد. معمولا نسبت P/E نشان دهنده نظر سرمايه‌گذاران درباره آن شرکت است و عموما اين عدد برای شرکت‌هايی که رو به رشد هستند، مقدار کمتری خواهد داشت. در واقع هر چه نسبت P/E کمتر باشد، ميزان خوش بينی بازار به آن شرکت بالاتر خواهد بود.

در اين حالت باور پايه بر اين است که شرکت توانايی رشد سود يا افزايش قيمت سهام را دارد. با همين استدلال شرکت‌هايی که بازار ديد مثبتی نسبت به آن‌ها ندارد، معمولا از نسبت P/E بزرگتری برخوردار هستند؛ چرا که بازار نسبت به رشد و سودآوري يا افزايش قيمت سهام آن‌ها خوش بين نيست.

انواع P/E

با توجه به نحوه محاسبه EPS ما سه نوع p/e را می توانیم محاسبه کنیم که دو نوع آن اهمین بیشتری داشته و ما نیز به آنها می پردازیم.

نسبت P/E فوروارد

P/E فوروارد (يا پيشرو) به جای استفاده از ارقام نهايی، از راهنمای درآمد آتی کمک مي‌گيرد. اين شاخص که در برخی موارد، «قيمت برآورد شده درآمدها» (Estimated Price to Earnings) ناميده می‌شود، برای مقايسه سود فعلی با درآمد آينده مناسب است و کمک می‌کند تا تصويری واضح‌تر از درآمد آتی بدون تغيير در ساير تعديلات حسابداری داشته باشيم.

با اين وجود، P/E فوروارد مشکلاتی نيز دارد. به عنوان مثال، ممکن است شرکت‌ها به طور عمد سود را در مقدار کمتری تخمين بزنند تا هنگام اعلام سود سه ماهه بعدی، P/E را کم کنند يا سود را بيشتر بيان کنند و بعد آن ‌را در اعلاميه بعدی سود، تعديل کنند. علاوه بر اين، تحليلگران خارج از شرکت نيز ممکن است تخمين‌هايی ارائه دهند که با تخمين‌هاي شرکت متفاوت باشند و باعث ايجاد سردرگمی شوند.

نسبت P/E پسرو

P/E پسرو از آنجا ‌که با تقسيم قيمت فعلی سهام بر سود (EPS) طي 12 ماه قبل به دست مي‌آيد، به عملکرد گذشته وابسته است. با فرض اينکه شرکت درآمد خود را به طور دقيق گزارش کرده باشد، اين معيار به جهت هدفمند بودن، محبوب‌ترين مقياس P/E است. برخی از سرمايه‌گذاران به دليل عدم اطمينان به برآورد سود توسط افراد ديگر، ترجيح مي‌دهند P/E پسرو را بررسي کنند. اما P/E پسرو نيز داراي نقايصی است از جمله اين‌که عملکرد گذشته يک شرکت نمي‌تواند تضمين‌ کننده رفتارهاي آينده آن باشد.

سرمايه‌گذاران در عوض عملکرد گذشته، روي قدرت سوددهی آينده سرمايه‌گذاری می‌کنند. می‌دانيم قيمت سهام دارای نوسان و تلاطم است. در حالی که EPS ثابت می‌ماند و اين امر نيز خود مشکل ديگری را به وجود می‌آورد. اگر يک اتفاق، قيمت سهام شرکت را به سمت بالا يا پايين تحت تاثير قرار دهد، P/E پسرو کمتر منعکس کننده اين موضوع خواهد بود.

از آنجا که سود به صورت فصلي اعلام می‌شود، نسبت P/E پسرو با تغييرات روزانه قيمت سهام تغيير خواهد کرد. به همين دليل برخي از سرمايه‌گذاران نسبت P/E فوروارد را ترجيح می‌دهند. در خصوص اينکه آيا P/E بالا بهتر است يا پايين چنانچه نسبت P/E فوروارد از P/E پسرو کمتر باشد، بدين معني است که تحليلگران انتظار رشد سود را دارند و اگر نسبت P/E فوروارد از نسبت P/E پسرو کمتر باشد، بدين معنی است که تحليلگران انتظار کاهش سود را دارند.

تشخيص بالا يا پايين بودن نسبت P/E بدون اين که دو فاکتور زير در نظر گرفته شود، مشکل است:

1 – نرخ رشد سود شرکت
سرعت رشد شرکت در گذشته چقدر بوده است و آيا انتظار می‌رود در آينده اين سرعت رشد افزايش يابد يا حداقل ادامه پيدا کند؟

وقتی يک شرکت در گذشته نرخ رشد X درصدی داشته و هنوز يک P/E بسيار بالا دارد، مشخص می‌شود که چيزی در اين ميان درست نيست. اگر نرخ رشد پيش‌بيني شده، نسبت P/E را توجيه نکند، بنابراين ممکن است سهام بيش از ارزش خود قيمت‌گذاری شده باشد.

2 – صنعت
مقايسه شرکت‌ها تنها در صورتی مفيد است که هر دو شرکت در يک صنعت باشند. براي مثال، مقايسه P/E شرکتی که در صنعت پتروشيمی ايران فعال است با شرکتی که در گروه خودروسازان قرار دارد اشتباه است. چون چشم‌انداز، پايداری رشد و سود در صنعت، سريع يا کندبودن تغييرات و ساير موارد در صنايع مختلف با هم متفاوت است. بنابراين لازم است شرکت‌هايی را که رشد زياد دارند با ساير شرکت‌ها در همان صنعت يا با متوسط صنعت مقايسه کنيم.

EPS در بورس چیست و تفاوت EPS و DPS در چه مواردی است؟

EPS در بورس، یعنی درآمد به ازای هر سهم که می‌تواند به صورت eps پیش بینی شده یا eps محقق شده باشد. DPS نیز سود تقسیم هر سهم است. هر تغییری در eps، تعدیل سود نام دارد. این گزارش، شما را با این اصطلاحات مهم بازار سرمایه آشنا می‌کند.

ستاره | سرویس علوم – اگر مدتی است وارد دنیای بورس شده‌اید و می‌خواهید در این زمینه تخصص‌تان را بیشتر و موفقیت‌تان را هموارتر کنید، آشنایی با اصطلاحاتی همچون EPS در بورس، DPS و تفاوت این دو با هم، سود تقسیمی و… برای شما امری ضروری است. در مطلبی که پیش روی شماست به این مباحث با زبان ساده پرداخته شده است. همچنین آشنایی با اصول و تکنیک های تابلو خوانی سهام در بازار بورس ایران را نیز می‌توانید در سایت ستاره مطالعه کنید.

EPS در بورس چیست؟

ای پی اس یا EARNING PER SHARE، درآمد به ازای هر سهم یا سود هر سهم است. یکی از مهم‌ترین و پر کاربرد‌ترین اصطلاحات در بازار سرمایه که همان طور که در خط بالا گفتیم، سود متعلق به یک سهم شرکت است. این سود، از تقسیم کردن کل سود سالانه شرکت به تعداد سهم بدست می‌آید.

مثلا اگر شرکتی، ۲ میلیون سهم داشته باشد و سود سالانه آن ۱۰ میلیون تومان باشد، از تقسیم ۱۰ میلیون تومان به ۲ میلیون سهم، می‌توان فهمید که سود هر سهم، ۵ تومان است. پس، EPS شرکت ۵ است.

قیمت سهام را می‌توان از طریق EPS سهم در سال‌های مختلف محاسبه کرد. نرخ سود، با توجه به میزان ریسک مربوط به شرکت، ریسک بازار و نرخ سود دراز مدت توسط دولت محاسبه می‌شود.

DPS چیست؟

دی پی اس یا DIVIDE PER SHARE، سود تقسیم هر سهم است. شرکت‌ها در بورس، سودی که در هر سال مالی بدست می‌آورند، بین سهامدار توزیع نمی‌کنند و بخشی از آن را برای اجرای برنامه‌های توسعه ای، نگهداری می‌کنند. این از وظایف مجمع عمومی سهامداران است که به هیات مدیره اجازه می‌دهد که سود بدست آمده را برای طرح‌های توسعه‌ای ذخیره کرده و تقسیم نکند. به میزان سودی که به ازای هر سهم، بین سهامداران توزیع و تقسیم می‌شود، دی پی اس گفته می‌شود.

تفاوت EPS و DPS در چیست؟

در واقع تفاوت EPS با DPS در سود تقسیمی است. تصمیم گیری درباره میزان تقسیم سود، با مجمع عادی سالیانه سهامداران و با رای گیر است. معمولا سهامدار اکثریت، نقش اصلی را در این قضیه ایفا می‌کند.

سود تقسیمی یک شرکت بورسی به چه سهامدارانی تعلق می‌گیرد؟

سود تقسیمی یک شرکت بورسی به کلیه سهامدارانی که تا پیش از برگزاری مجمع، سهامدار شرکت باشند، تعلق می‌گیرد. یعنی اگر شما پیش از برگزاری مجمع، حتی ۲ روز قبل، نسبت به خرید سهم یک شرکت اقدام کنید و این شرکت در مجمع خود، تقسیم سود کند، به تعداد سهمی که شما دارید، به شما سود تقسیمی مجمع، تعلق می‌گیرد.

مثلا اگر شما سهامدار شرکت پارس هستید و در مجمع، به ازای هر سهم، ۲۰۰ ریال تقسیم سود شده است و شما پیش از مجمع، ۱۰ هزار سهم پارس داشتید، به شما ۲ میلیون ریال، سود تعلق می‌گیرد که بر اساس جدول زمان بندی که هیات مدیره شرکت اعلام می‌کند، به حساب سهامداران پرداخت می‌شود.

(نمونه گزارش‌های شرکت‌ها درباره eps در بورس)

چگونگی دریافت سود مجامع بورسی

پس از مشخص شدن مبلغ تقسیم سود، اطلاعیه‌ای توسط ناشر (شرکت بورسی) در سامانه جامع ناشران (کدال) منتشر می‌شود مبنی بر این که افراد حقیقی یا حقوقی به نسبت تعداد سهم، در فلان روز، نسبت به معرفی شماره حساب خود به شرکت اقدام، تا در فلان زمان، سود تقسیمی بر حسب تعداد سهامی که قبل از مجمع داشتند، به حساب آنان واریز شود.

چگونه EPS یک شرکت در بورس را بدانیم؟

کافی است به تابلو معاملاتی هر نماد در بازار بورس رفته و زیر بخش مربوط به تعداد سهام و حجم مبنا و سهام شناور، از EPS و P/E بازار مطلع شویم. مثلا EPS شرکت صنایع کاغذ پارس (چکاپا) در تاریخ ششم اردیبهشت سال نود و هشت، ۵۵۹ ریال بوده است.‌ ای پی اس مثبت به معنی سود شرکت و‌ ای پی اس منفی به معنی شرکت در زیان است.

EPS پیش بینی شده چیست؟

ای پی اس پیش بینی شده یعنی سود هر سهم که شرکت برای سال مالی پیش رو، پیش بینی می‌کند.‌ای پی اس پیش بینی شده، یعنی درآمد پیش بینی شده هر سهم. مقدار سودی است که یک شرکت در ابتدای سال مالی خود، پیش بینی می‌کند و در انتهای همان سال مالی، به شرکت می‌رسد.
قبل از شروع سال مالی، یک شرکت موظف است تا عملکرد مالی خود به بورس را ارائه کند و عملکرد گذشته و سودآوری آینده، مرور شود. این،‌ ای پی اس پیش بینی شده است و هنوز محقق نشده است.

EPS محقق شده

فرق EPS پیش بینی شده با EPS محقق شده، در رخداد سود است.‌ای پی اس تحقق یافته، عبارت است از سود هر سهم که در دوره مالی گذشته، به هر سهم تعلق گرفته است.‌ای پی اس محقق شده، یعنی‌ای پی اسی که یک شرکت توانسته پس از گذشت یک سال مالی، به آن برسد. حسابداران رسمی، پس از پایان سال مالی شرکت، عملکرد واقعی شرکت را بررسی و بعد از محاسبه درآمد و هزینه، سود خالص را اعلام می‌کنند که EPS تحقق یافته است.

• EPS پیش بینی شده، سودی که شرکت در اول سال مالی، پیش بینی می‌کند
• EPS تحقق یاقته، سودی که شرکت در پایان سالم مالی، بدست می‌آورد.
• اگر سود شرکت، بیش تر یا کم تر از سود پیش بینی شده نسبت EPS یا سود هر سهم چیست؟ باشد، تعدیل EPS گفته می‌شود.

سودی که در مجمع بین سهامداران توزیع می شود، EPS است یا DPS؟

سود تقسیمی، همان طور که گفتیم، DPS‌ است. اگر بخواهیم DPS را بار دیگر توضیح دهیم، فرمول زیر کفایت می‌کند:

DPS = EPS – (اندوخته قانونی + اندوخته طرح و توسعه + سود انباشته)

چگونه eps پیش بینی شده شرکت‌ها را بدانیم؟

برای این کار باید به گزارش‌های حسابرس مستقل شرکت‌های بورسی درباره پیش بینی درآمد هر سال مالی، مراجعه شود. این گزارش‌ها در سامانه کدال (codal.ir) در قالب فایل pdf به صورت رایگان، در دسترس کلیه عموم مردم قرار دارد. یعنی اگر شما، کد بورس هم نداشته باشید، باز به این اطلاعات دسترسی دارید که در جریان دسترسی شفاف و آزاد اطلاعات در سامانه ناشران، منتشر می‌شود.

در بالا، گزارش حسابرسی مستقل نسبت به نخستین پیش بینی درآمد هر سهم شرکت سرمایه گذاری امید در سال ۱۳۹۵ را مشاهده می‌کنید که در بند ۳ به موضوع EPS پیش بینی شده و پیش بینی نشده اشاره کرده است.

مزایای پیش بینی سود و تعدیل سود

این ۲ فاکتور در کنار تکنیک تابلوخوانی و روانشناسی بورس، تاثیر زیادی در استراتژی سهامداران در خرید و فروش سهام بورسی دارد. موضوعاتی تاثیرگذار در تصمیم گیری سهامداران حقیقی یا حقوقی برای خرید یا فروش سهام در پرتفو خود. پیش بینی سود، چشم انداز آتی شرکت را پیش بینی می‌کند و تعدیل (مثبت یا منفی)، تغییرات این پیش بینی را روایت می‌کند.

شرکت‌های بورسی، موظف هستند که به طور مستمر و در دوره‌های ۳ ماه، عملکرد خود را در قالب گزارش‌های فصلی، منتشر کنند. کجا؟ در سامانه کدال که توضیح دادیم. تعدیل سود سهام یک شرکت، چه مثبت و چه منفی، روی قیمت سهم، تغییرات اندک تا شگرف دارد.

مثلا، یک شرکت پیش بینی می‌کند که در پایان سال مالی ۱۳۹۷، ۱۰۰ تومان به ازای هر سهم، بدست می‌آورد. اما پس از گذشت ۳ ماه از فعالیت شرکت، با بررسی عملکرد ۳ ماهه، پیش بینی را به ۱۲۰ تومان تغیر داده و تعدیل مثبت ۲۰ درصدی اعلام می‌کند. همین شرکت ممکن است، گزارش عملکرد ۶ ماهه را با کاهش سود به ۹۰ تومان تغییر دهد یعنی تعدیل منفی. این تعدیل سود ها، روی قیمت تابلو سهم، تاثیر موقت دارد.

یک نکته

لازم به ذکر است در اوایل سال ۱۳۹۷ سازمان بورس و اوراق بهادار تصمیم گرفت شرکت‌های پذیرفته شده در بورس به‌جای پیش‌بینی سود سالیانه، فقط گزارش تفسیری مدیریت منتشر کنند تا همانند سایر نقاط دنیا، تخمین و پیش بینی سود توسط شرکت‌های مشاوره سهام و تحلیلگران مستقل منتشر شود. همچنین اخیرا برخی شرکت‌های تحلیلگری اقدام به انتشار ‍پیش‌بینی سود اجماع تحلیلگران کرده‌اند که می‌تواند مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گیرد.

در هر حال، eps و p/e و شاخص کل، بخشی از ابزار‌ها برای پیش بینی و بررسی سود و زیان شرکت‌ها در بورس است و شرط لازم یا شرط کافی برای خرید و فروش سهم نیست.

معنی مفاهیم EPS و DPS

EPS مخفف عبارت Earning Per Share. برابر با نسبت سود یک شرکت به تعداد سهام عادی در دست سهامداران آن است. عدد حاصل از این تقسیم، به عنوان شاخص سودآوری یک شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در تحلیل بنیادی EPS کاربرد فراوانی دارد ونشان دهنده ی روند سود سازی خوب آن شرکت است.ویکی از ملاک های انتخاب سهام خوب از بد به شمار می آید:ولی در انتخاب یک شرکت لازم است که به عوامل دیگری هم توجه کنید و صرفا نمی توان با EPS خرید ویا فروش کرد.

هرچقدر EPS یک شرکت بالاتر باشد سودآوری بیشتری خواهد داشت.سود هر سهم (EPS) یکی از مهم ترین ملاک ها برای تعیین قیمت سهم و درنتیجه انتخاب آن است. در محاسبه نسبت P/E نیز می توان نقش برجسته EPS را مشاهده کرد. P/E نسبتی است که برای ارزش گذاری یک سهم از سود آن کمک گرفته و چشم اندازی برای رشد سهم در آینده بدست می دهد. در واقع P/E بیان می کند که هر سرمایه گذار به ازای یک ریال سودی که دریافت می کند، حاضر است چند ریال هزینه کند یا در تفسیری دیگر P/E تعداد سال هایی است که طول می کشد تا سرمایه فرد از طریق بازدهی هایی که کسب کرده، برگردد. بدین ترتیب با توجه به جایگاهی که EPS و DPS در تحلیل یک سهم دارد، مفهوم، انواع و تفاوت آن‌ها را در این مقاله بررسی می کنیم.

برای مثال فرض کنید شرکتی توانسته است در پایان یک سال 200میلیون ریال سود کسب کند و تعداد سهام آن شرکت نیز 2 میلیون سهم است. در نتیجه EPS آن شرکت برابر است 100=2000,000/200,000,000

انواع EPS:

براساس مبدأ داده‌ها، سه نوع EPS وجود دارد:

EPS دنباله‌دار یا تحقق یافته: (Trailing EPS) در این نوع EPS که بر اساس aعدد سال قبل است، از چهار سه‌ ماهه درآمد قبلی و اعداد واقعی به جای پیش‌بینی استفاده می‌شود. نسبت P به E اغلب با استفاده از EPS دنباله‌دار محاسبه می‌شود، زیرا نشان دهنده آن چیزی است که در واقعیت اتفاق افتاده است، نه آنچه که ممکن است رخ دهد.

EPS جاری: (Current EPS) به طور معمول، چهار سه ماهه از سال مالی جاری را شامل می‌شود که برخی از آن‌ها ممکن است سپری شده و برخی هنوز به مرحله بعدی نرسیده باشند. در نتیجه، برخی از داده‌ها بر اساس ارقام واقعی و برخی نسبت EPS یا سود هر سهم چیست؟ بر اساس پیش‌بینی است.

EPS پیش‌بینی شده: (Forward EPS) این نوع EPS مبتنی بر اعداد و داده‌های آینده بوده و برای مدت زمانی (مثلاً چهار سه‌ ماهه) در آینده پیش‌بینی می‌شود. مقدار این EPS توسط تحلیلگران یا خود شرکت انجام می‌شود. این EPS بر اساس برآوردها است و سرمایه‌گذاران اغلب به EPS پیش‌بینی شده به این دلیل علاقه‌مند هستند که می‌توانند نسبت EPS یا سود هر سهم چیست؟ سرمایه‌گذاری را بر اساس برآورد درآمد آینده شرکت پیش‌بینی کنند.

DPS یا سود نقدی چیست؟

DPS مخفف عبارت Dividend Per Share است وآن قسمتی از EPS است که به صورت نقدی بین سهامداران توزیع می شود.در واقع زیر مجموعه ای از EPS است و معمولا مقدار آن از EPS کمتر است. مقدار دقیق DPS در مجمع عادی سالیانه شرکت مشخص می شود.

با توجه به سیاست های شرکت، مقدار DPS در شرکت های مختلف متفاوت است. ممکن است شرکتی بخش عمده ای از EPS خود را بین سهام داران توزیع کند اما شرکت دیگری DPS کمی به سهامداران تخصیص دهد و عمده EPS خود را در قالب سود انباشته برای پروژه های پیش رو مانند طرح های توسعه یا سرمایه گذاری و غیره صرف کند.

اما وجه مشترک تمام شرکت ها در توزیع DPS این است که معمولا هیچ شرکتی تمام EPS خود را بین سهام داران توزیع نمی کند و مقداری از آن را برای نیاز های پیش بینی نشده خود در آینده نگه می دارد. گاهی اوقات شرکت علاوه بر DPS سال مالی جاری، بخشی از سود انباشته سال گذشته را نیز بین سهامداران توزیع می کند. در اینجا ممکن است مقدار DPS از EPS بیشتر شود. شاید دریافت سود بیشتر برای سهامدار جذاب بنظر برسد اما باید توجه داشت که دریافت DPS بالاتر در این حالت معمولا نشانه خوبی نیست. زیرا سود انباشته ای که از سال گذشته توزیع می شود همان سودی است که برای انجام پروژه ای نزد شرکت نسبت EPS یا سود هر سهم چیست؟ باقی مانده است. پس این مورد می تواند نشانه ای از بی نظمی در برنامه های شرکت باشد.

تفاوت EPS و DPS

در واقع بخشی از EPS است.

جنس هردوی آنها از سود شرکت است.

تفاوت در این است که در بیشتر مواقع با هم برابر نیستند.

معمولا مقدار DPS از EPS شرکت کمتر است.

چون شرکتها علاقه دارند بخشی از سود را نزد خود نگهدارند.

اما گاهی نیز ممکن است به دلایلی DPS از EPS بیشتر شود.

مثلا شرکت علاوه بر سود امسال، ازسود انباشته ای که از سال گذشته داشته است نیز مقداری را تقسیم کند.

این کار باعث می شود که مقدار DPS از مقدار EPS بیشتر شود.

امیدواریم مقاله آشنایی با تفاوت های ای پی اس و دی پی اس برای شما مفید بوده باشد.

نسبت EPS یا سود هر سهم چیست؟

Wed, 13 Nov 2019 11:17:59 +0000

EPS چیست؟

EPS مخفف عبارت Earning per Share، به معنی درآمد به ازای هر سهم است. شرکت‌ها در پایان هر سال مالی، درآمد کل خود را به‌ صورت سود خالص پس از کسر مالیات محاسبه می‌کنند. اگر درآمد کل را بر تعداد کل سهام شرکت تقسیم کنیم، درآمد هر سهم، EPS، به دست می‌آید. به زبان ساده‌تر‌، EPS یک شرکت میزان سودی است که شرکت به ازای هر یک سهم به دست می‌آورد. EPS یکی از موضوعات بسیار مهمی است که به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم بر قیمت سهام شرکت‌ها در بازار بورس تأثیر می‌گذارد.

برای مثال فرض کنید که شرکتی در پایان سال مالی خود، ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال درآمد داشته باشد و تعداد سهام شرکت ۱ میلیون باشد. EPS شرکت برابر است با ۱،۰۰۰ ریال:

۱،۰۰۰ = ۱،۰۰۰،۰۰۰ ÷ ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰

به سودی که شرکت پس از یک سال مالی کسب می‌کند، EPS محقق شده نیز می‌گویند. این سود توسط مدیران و حسابداران شرکت پس از بررسی عملکرد شرکت، محاسبه درآمدها و هزینه‌ها به‌عنوان سود خالص و سود هر سهم به دست می‌آید. EPS محقق شده تأثیر خود را در قیمت سهم می‌گذارد.

فرمول محاسبه EPS چیست؟

همانطور که اشاره کردیم ارزش سود هر سهم یا eps با تقسیم درآمد خالص یا سود سهام بر تعداد سهام شرکت به دست می‌آید. برای محاسبه دقیق باید به ترتیب زیر عمل کنیم:

برای محاسبه سود هر سهم از برگه ترازنامه و گزارش درآمد شرکت استفاده می‌کند. با استفاده از این اطلاعات تعداد سهام پایان دوره، سود سهام پرداختی به سهامدارانی که سهام ممتاز در دست دارند، درآمد و سود خالص محاسبه می‌شود. تعداد سهام در طول زمان متغییر خواهد بود که به همین دلیل استفاده از میانگین وزنی تعداد سهام تحت مالکیت سهامداران پیشنهاد می‌شود. در این شرایط، تقسیم سود سهام باید در محاسبات مربوط به میانگین وزنی در نظر گرفته شود. البته برای ساده شدن محاسبات می‌توان از تعداد سهام موجود در انتهای دوره نیز استفاده کرد.
سود هر سهم یکی از مهمترین شاخص‌ها برای تعیین قیمت هر سهم شرکت است. در صورت محاسبه درست، EPS می‌تواند یکی از چندین شاخص کاربردی برای خرید سهام باشد.

انواع EPS را بشناسید!

سود هر سهم یا EPS به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. به عبارتی سه نوع EPS وجود دارد که هر کدام مفهومی متفاوت دارند. در ادامه انواع EPS را بررسی خواهیم کرد:

۱/ EPS تحقق یافته

با پایان سال مالی داده‌ها و اطلاعات کاملی در دسترس مدیران شرکت قرار دارد تا توسط آن‌ها بررسی درستی از وقایع طول سال مالی داشته و بتوانند درآمد، هزینه‌های شرکت و مقدار واقعی سود هر سهم را محاسبه کنند. این سود تحت عنوان EPS تحقق یافته شناخته می‌شود.
EPS تحقق یافته اهمیت زیادی برای سرمایه‌گذاران و تحلیلگران دارد و در نسبت P/E معمولا از همین EPS استفاده می‌شود؛ به این دلیل که نشان دهنده چیزی است که در واقعیت اتفاق افتاده است. اثر EPS تحقق یافته در قیمت سهام لحاظ شده است و دقیقا به همین دلیل مورد توجه سرمایه‌گذاران است.

۲/ EPS تعدیل شده

مقدار EPS باید در صورت‌های سود و زیان شرکت که به صورت دوره‌ای ارائه می‌شود، گزارش شود. شرایط اقتصادی، سیاسی و … می‌تواند سود محقق شده دوره را با تغییر مواجه کند. سود هر سهم از شرکت که در هر دوره با تغییرات جدید محاسبه شده است، EPS تعدیل شده نامیده می‌شود.
نزدیک شدن به انتهای سال مالی شرکت مقدار EPS تعدیلی را به سود تحققی هر سهم نزدیک می‌کند. در این شرایط داده‌های واقعی بیشتر، برآورد EPS را ساده‌تر می‌کند.

۳/ EPS پیش‌بینی شده

در گذشته شرکت‌ها موظف بودند که سود منتهی به پایان سال مالی خود را پیش‌بینی و اعلام کنند. به این سود، EPS پیش‌بینی شده گفته می‌شد. این درآمد پیش‌بینی شده نسبت EPS یا سود هر سهم چیست؟ بر اساس عملکرد سال گذشته و نظر مدیران و کارشناسان شرکت محاسبه می‌شود و انتظار می‌رفت که شرکت تا پایان سال مالی بعد به آن دست یابد. با توجه به این موضوع که EPS پیش‌بینی شده واقعی نبود، امکان داشت در طی زمان تغییر کند.
با بهتر یا بدتر شدن عملکرد شرکت یا تغییر روند سودآوری آن، EPS پیش‌بینی شده که توسط شرکت محاسبه می‌شد، بیشتر یا کمتر می‌شد. شرکت‌ها پس از پایان هر فصل مالی، باید EPS پیش‌بینی شده برای ادامه سال مالی را اعلام می‌کردند. EPS پیش‌بینی شده جدید می‌توانست با EPS گذشته برابر و یا متفاوت از آن باشد.
پیش‌بینی سود شرکت‌ها در هر سال مالی در گزارشات و صورت های مالی درج می‌شد. این گزارش‌ها در سایت کدال به آدرس codal.ir وجود داشت.
اما از اواخر سال ۱۳۹۷، با انتشار و اجرایی شدن دستورالعمل افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت‌شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، مقرر شد اعلام سود (زیان) خالص هر سهم (EPS) بر اساس آخرین سود (زیان) محقق شده شرکت‌ها باشد و EPS پیش‌بینی شده در ابتدای دوره حذف شد.

با وجود این‌که اعلام سود پیش‌بینی شده، سادگی محاسبات را برای سرمایه‌گذاران به وجود آورده بود، ولی به دلیل دخیل بودن سهامداران شرکت در محاسبات آن، سبب گمراهی نیز می‌شد. در گذشته یکی از دلایل عمده متوقف ماندن طولانی نمادهای بورسی، تفاوت بسیار زیاد بین سود محقق شده و EPS پیش‌بینی شده بود. با توجه به این موضوعات بحث انتشار گزارش در رابطه با پیش‌بینی سود حذف شد.
بنابراین شرکت‌ها به‌جای پیش‌بینی سود، گزارش تفسیری مدیریت ارائه می‌دهند که شامل گزارشی از صورت‌های مالی و دیگر داده‌های آماری از همه موارد تولید، فروش، نرخ‌ها و سایر متغیرهای مهم است که این گزارش در سایت کدال منتشر می‌شود.
این تغییر سبب خواهد شد که سهامداران و تحلیلگران با تحلیل دقیق‌تری اقدام به معامله و خرید و فروش سهام کنند و به ارزش‌های نسبت EPS یا سود هر سهم چیست؟ اساسی یک شرکت توجه کنند.
تا پیش از اجرایی شدن این قانون، EPS اعلام‌شده در سایت tsetmc.com، سود پیش‌بینی شده بود؛ اما پس از اجرای این تغییر، شرکت‌ها باید از یکی از روش‌های جهانی گزارش EPS استفاده کنند. این روش به نام دوازده ماه گذشته یا (TTM ) معروف است که در ادامه به توضیح آن می‌پردازیم.

روش TTM چیست؟

TTM مخفف عبارت Trailing Twelve Months به معنی دوازده ماه گذشته است. در این روش سهامداران و تحلیلگران می‌توانند بر اساس EPS دوازده ماه گذشته (۴ دوره ۳ ماهه) به ارزیابی یک شرکت بپردازند. طبق الزامات سازمان بورس و اوراق بهادار، شرکت‌ها باید صورت‌های مالی سه‌ماهه خود را منتشر کنند؛ بنابراین سود هر سهم در دوره‌های سه‌ماهه، در دسترس سرمایه‌گذاران خواهد بود.
مزیت روش TTM این است که قیمت سهم بر اساس قیمت واقعی آن تعیین می‌شود. در واقع ارزش‌گذاری سهم توسط سود پیش‌بینی شده شرکت انجام نمی‌شود و سرمایه‌گذاران با استفاده از اطلاعات واقعی می‌توانند عملکرد شرکت را ارزیابی کنند و نتایج بهتری به دست آورند.

بنابراین برای درک ساده‌تر می‌توان گفت EPS یک سهم بر اساس درآمد خالص کل ۱۲ ماه گذشته محاسبه می‌شود. درصورتی‌که در پایان سال مالی یک شرکت گزارش تفسیری آن را بررسی کنیم، سود (زیان) خالص کل در پایان آن سال تقسیم‌بر تعداد کل سهام شرکت، EPS سهم می‌شود؛ اما درصورتی‌که در میان سال مالی باشیم با توجه به آخرین گزارش ارائه‌شده توسط شرکت می‌توان EPS را به دست آورد.
برای مثال، اکنون‌که در نیمه دوم سال ۱۳۹۸ هستیم، EPS یک شرکت برابر با مجموع سود (زیان) خالص ۶ ماهه اول امسال به‌اضافه ۶ ماهه سال گذشته تقسیم ‌بر تعداد کل سهام شرکت است.
برای نمونه اطلاعات زیر را درباره سهمی خاص در نظر بگیرید. با استفاده از گزارش تفسیری می‌توان EPS سهم را در زمان اکنون این‌گونه به دست آورد. مقدار EPS شرکت در صفحه سهم مربوطه در سایت tsetmc.com قابل‌ مشاهده است.

سود خالص به ازای هر سهم در پایان سال مالی ۱۳۹۷: ۶،۰۰۰ ریال
سود خالص به ازای هر سهم در ۶ ماهه اول سال ۱۳۹۷: ۴،۰۰۰ ریال
سود خالص به ازای هر سهم در ۶ ماهه اول سال ۱۳۹۸: ۳،۰۰۰ ریال
سود خالص به ازای هر سهم در ۶ ماهه دوم سال ۱۳۹۷: ریال ۲،۰۰۰ = ۴،۰۰۰ – ۶،۰۰۰
EPS = ریال ۵،۰۰۰ = ۳،۰۰۰ + ۲،۰۰۰

Eps سهام شرکت‌ها را کجا ببینیم؟

نحوه محاسبه و فرمول eps را با هم بررسی کردیم اما به سادگی و در وبسایت tsetmc.com می‌توانید eps شرکت‌ها را ببینید. کافی است نماد مورد نظر خود را جست‌وجو و مانند تصویر زیر، eps شرکت مورد نظر خود را مشاهده کنید.

برای بررسی دقیق‌تر، می‌توانید به وب سایت کدال مراجعه کنید. کافی است نماد مورد نظرتان را جست‌وجو کنید و صورت‌های مالی سالانه را ببینید.

EPS بالا خوب است یا پایین؟

همانطور که اشاره کردیم، EPS یک شرکت نشان می‌دهد که به ازای هر سهم شرکت چه میزان درآمد داشته است. از آن جا که این مفهوم یکی از شاخص‌های مهم برای تخمین ارزش شرکت است، عدد EPS باید برای سرمایه‌گذاران اهمیت زیادی داشته باشد.
EPS بالاتر به معنی ارزش بیشتر شرکت خواهد بود. به عبارتی اگر شرکتی سودآوری بیشتری نسبت به ارزش سهام خود داشته باشد، علاوه بر این که نشان از فعالیت درست و موفق آن است، نشان می‌دهد که سرمایه‌گذار حاضر به پرداخت پول بیشتری برای سهام آن شرکت است.
به این ترتیب، یک شرکت با عدد EPS بالاتر نسبت EPS یا سود هر سهم چیست؟ بین اهالی بازار محبوبیت ویژه‌ای خواهد داشت. به هر میزان که جذابیت سهم برای خریداران بیشتر باشد، باید در انتظار تقاضای بیشتر برای آن و به تبع افزایش قیمت هر سهم باشیم. بنابراین این مسئله می‌تواند ارزش بیشتری برای سهام ایجاد و مالکان سهام را منتفع کند.
همچنین مقدار عددی بیشتر برای EPS نشان دهنده نقدینگی بیشتر شرکت خواهد بود. نقدینگی بیشتر می‌تواند به گسترش فعالیت‌های شرکت کمک کند و یا منجر به پرداخت سود بیشتری به سهامداران شرکت شود. هر دو موردِ افزایش سود سهامداران و گسترش فعالیت‌های شرکت برای افرادی که سهمی در شرکت دارند، مزیت بزرگی محسوب می‌شود.

DPS چیست؟

DPS مخفف عبارت Dividend per Share و به معنی سود تقسیمی یا سود نقدی به ازای هر سهم است. معمولا شرکت‌ها EPS را به‌صورت کامل بین سهامداران تقسیم نمی‌کنند و بخشی از آن را برای سرمایه‌گذاری‌های آتی شرکت، نزد خود نگاه می‌دارند.
مدیران و سهامداران شرکت در پایان سال مالی و در جلسه مجمع عادی سالیانه شرکت، تصمیم می‌گیرند که چه میزان از EPS به سهامداران تعلق بگیرد. بعضی از شرکت‌ها ممکن است درصد زیادی از EPS را به‌عنوان DPS بین سهامداران تقسیم کنند و برخی دیگر ممکن است درصد بیشتری از EPS را به سود انباشته و دیگر بخش‌های شرکت اختصاص دهند؛ بنابراین مقدار DPS معمولا از EPS کمتر است.
در بعضی مواقع که به ‌ندرت اتفاق می‌افتد، شرکت تصمیم می‌گیرد علاوه بر سود ساخته‌شده در سال جاری، بخشی از سود انباشته طی سالیان گذشته را بین سهامداران تقسیم کند، در این حالت مقدار DPS از EPS بیشتر خواهد شد.
میزان، زمان و روش پرداخت سود تقسیمی یا سود نقدی به سیاست‌های هر شرکت بستگی دارد. شرکت‌‌ها بر اساس قانون ۸ ماه فرصت دارند تا سود نقدی را بین سهامداران تقسیم کنند. هر شخصی که در زمان برگزاری مجمع عادی سالیانه، سهام شرکت را داشته باشد، می‌تواند DPS اعلامی شرکت را بر اساس میزان دارایی خود دریافت کند.
به ‌طور مثال فرض کنید یک شرکت به ازای هر سهم ۷،۰۰۰ ریال درآمد داشته باشد و تصمیم بگیرد از این میزان، ۵،۰۰۰ ریال را بین سهامداران به‌صورت سود نقدی تقسیم کند. حال اگر فردی ۱،۰۰۰ سهم از این شرکت را داشته باشد، کل سود نقدی که دریافت می‌کند، ۵،۰۰۰،۰۰۰ ریال است.

۵،۰۰۰،۰۰۰ = ۱،۰۰۰ × ۵،۰۰۰

توجه به این نکته ضروری است که پس از تقسیم سود نقدی و بازگشایی سهم، به میزان سود نقدی هر سهم از قیمت سهم کاسته می‌شود.
اگر در مثال قبل، قیمت سهم شرکت مورد نظر قبل از برگزاری مجمع ۱۵،۰۰۰ ریال باشد، پس از بازگشایی نماد و تقسیم سود، قیمت سهم ۱۰،۰۰۰ ریال می‌شود.

۱۰،۰۰۰ = ۵،۰۰۰ – ۱۵،۰۰۰

DPS به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

همانطور که عنوان کردیم DPS بخشی از سود شرکت است و شرکت‌ها باید سالانه مبلغی را تحت این عنوان به سهامداران خود اختصاص دهند. تمام سود شرکت تحت عنوان dps بین سهامداران تقسیم نمی‌شود و مقداری از سود شناسایی شده برای موارد مشخصی در شرکت نگهداری می‌شود.
اما سوال بسیاری از سهامداران این است که در چه صورت DPS به آن‌ها تعلق می‌گیرد؟! هر سهامداری که در تاریخ برگزاری مجمع سالانه شرکت سهام شرکت را در پرتفوی سرمایه‌گذاری خود داشته باشد، می‌تواند برای دریافت سود نقدی یا DPS اقدام کند. سهامداری در تاریخ برگزاری مجمع در دریافت سود نقدی شرط اصلی است.
حتی اگر بعد از برگزاری مجمع و بازگشایی سهم، موجودی سهام خود را بفروشید، هنوز هم می‌توانيد dps را از شرکت دریافت کنید. طبق قانون برای پرداخت سود نقدی شرکت‌ها تا ۸ ماه زمان دارند. بنابراین مشخص نیست که پس از گذشت چند روز از تاریخ مجمع و بازگشایی سهم این سود به سهامداران پرداخت می‌شود. برای اطلاع از dps شرکت مورد نظرتان، در سامانه کدال نماد آن را جست‌وجو و گزارش مجمع عمومی سالانه را بررسی کنید.

تفاوت DPS و EPS چیست؟

برای این که تفاوت DPS و EPS را بشناسیم، باید ابتدا مفهوم DPS را بدانید. مقداری از سود شرکت که به ازای هر سهم بین سهامداران شرکت تقسیم می‌شود را DPSیا همان سود تقسیمی هر سهم می‌گویند.
از آن جا که سود تقسیم شده به ازای هر سهم، بخشی از سود کلی شرکت است، اگر شرکتی در یک سال مالی سودآوری داشته باشد، باید حداقل میزان ۱۰% از سود هر سهم را به سهامداران خود پرداخت کند. در حقیقت DPS بخشی از EPS است که به هر سهامدار پرداخت می‌شود. مبلغ باقی‌مانده از سود، باید به حساب اندوخته شرکت برای افزایش سرمایه احتمالی شرکت واریز شود.
مبلغ DPS بالاتر سهامداران بیشتری را به سهم جذب می‌کند. در این شرایط علاوه بر این که سهامداران سود نقدی دریافت می‌کنند، با افزایش محبوبیت سهم در بازار و به تبع افزایش قیمت سهم، سهامداران از راه تغییر مثبت قیمت سهم نیز منتفع خواهند شد.
در نهایت باید بدانید که EPS با DPS ارتباط مستقیم دارد و برابر با تفاضل DPS و مجموع اندوخته قانونی و سود انباشته است.

سخن آخر

در این مقاله درباره EPS، DPS و تفاوت آن‌ها صحبت کردیم. حال که با مفهوم EPS و DPS آشنا شدید، برای تحلیل سهام شرکت‌ها و بررسی قیمت‌ها، به این دو پارامتر نیز دقت کنید. هر دوی این اصطلاحات، نکات مهمی را درباره عملکرد، میزان سودآوری و روند رشد شرکت نشان می‌دهد؛ بنابراین قبل از سرمایه‌گذاری در یک سهم باید بتوانید بر اساس این اطلاعات ارزیابی درستی از آینده شرکت داشته باشید.